- Kategoria: Porady
Słowacja, kraina pełna wspinania
Autor: Paweł Koczur
(Zobacz też część drugą artykułu.)
Słowacja to piękny górski kraj, a jak wiadomo w górach znajdzie się coś dla każdego łojanta. Wystarczy tylko pojechać i wybierać! Dlatego chciałbym Wam przedstawić krótkie zestawienie kilku rejonów wspinaczkowych tego kraju, bo wybór wspinania jest naprawdę duży. Miejsca różnią się od siebie charakterem, skałą, asekuracją i co najważniejsze urodą. Odwiedzam Słowację już od wielu lat i dane mi było poznać niewiele z tego co może nam zaoferować ten górzysty kraj. Zapraszam Was do przeczytania mojego krótkiego i niepełnego zestawienia rejonów Słowackich. Niepełnego, bo nie udało mi się jeszcze odwiedzić wielu miejsc w których chciałbym się powspinać. I dobrze, bo jeszcze wciąż mogę się zachwycić nowymi skałami. A teraz wybaczcie – napiszę tylko o tych miejscach, w których byłem i które znam. Zaznaczam, że wielu z Was zna Słowację lepiej niż ja i to ich właśnie poproszę o uwagi i propozycję. Skał na Słowacji jest naprawdę dużo.
Pełną listę rejonów skalnych Słowacji oraz informację o nich znajdziecie na stronach James:
https://james.sk/articles.asp?pageid=27&id_dependency=1010
Podzieliłem te opisane przeze mnie skały trochę nie typowo, bo nie po regionach, a po rodzajach występujących skał. Na „pierwszy ogień” proponuje andezyt. Występuje on w górach zwanych Rudawy Słowackie. Znajdują się one w środkowo-południowej Słowacji. Andezyt to skała wylewna pochodzenia wulkanicznego, charakteryzuje ją szara barwa z warstwowym ułożeniem klam i co najważniejsze doskonałym tarciem. Jako formacje dominują płyty, rysy, zacięcia. Wspinanie ma charakter techniczny, krawądkowy w zwykle dobrze urzeźbionej skale. Skała czasami bywa krucha, dlatego zalecam kask. Opisane poniżej rejony mają dobrą asekurację.
I. Poniżej kilka propozycji rejonów andezytowych:
1. Bodon
2. Zamutovskie Skały
3. Kalamarka
4. Salamandra, Sekaniny
5. Hejce
6. Hradok
1. Bodon.
to mały rejon koło Preszowa położony w niewysokich górach w bukowym lesie. Do skał najlepiej dojść żółtym szlakiem prowadzącym od przełęczy Tiemny Les. Na przełęczy jest spory dziki parking i wiata. Można bez problemu zaparkować i zabiwakować. Niestety nie ma wody. Słowacy biwakują bezpośrednio w skałach, gdzie jest kilka ławek i miejsce na namiot. O tyle jest to zrozumiałe, ponieważ dojście od parkingu w skały jest dość długie i zajmuje około 1h. Wspinanie znajdziemy na nie wysokiej (do 16m) skale, która jest pozostałością po wygasłym wulkanie. Dominują połogie płyty i rysy. Na górę skałki prowadzi ścieżka. Ponoć są tam pozostałości grodziska. Niestety ich nie znalazłem, ale może źle szukałem. Skała jest dobrze ubezpieczona nowymi wklejanymi ringami i dość lita. Na końcu dróg są stany zjazdowe. Na skale znajdziemy sporo łatwych, przyjemnych dróg o charakterze technicznym w przedziale trudności V – VI. I właśnie z tego powodu, skała jest doskonałym celem dla rekreacyjnego łojanta. Poniżej przełęczy, we wsi Zlata Bania jest knajpa i sklep. Namiary: na skały: N48,936933 E21,4002565; na parking N48,9394003 E21,4340384. Miejsce jest bardzo sympatyczne i zdecydowanie polecam go jako cel rozgrzewkowy. Ale jeden dzień wystarczy, aby owspinać skałę.
https://www.climb.sk/crag/show/1439
2. Niedaleko Bodonia są Zamutovskie Skały.
Jest to duży rejon z nieco trudniejszym wspinaniem i znacznie większym wyborem dróg niż sąsiedni Bodoń. Zamutowskie Skały to dwie położone blisko siebie pozostałości rdzenia wulkanicznego. Niestety rejon jest jedną z moich zaległości, nie udało mi się tam do tej pory wspiąć - na razie! Na pewno tam będę bo jest on rekomendowany i polecany.
https://www.climb.sk/crag/show/1304
3. Kalamarka
Jest to chyba najbardziej znana skała andezytowa Słowacji. Podobnie jak w Bodoniu i Zamutovie, skały Kalamarki to pozostałość rdzenia wulkanu. Tworzą one dwa odrębne sektory: Górne Skały i Skały pod chatką. Rejon Górnych Skał objęty jest ochroną jako rezerwat. Wspinanie tam jest dozwolone, ale z pewnymi ograniczeniami; między innymi nie wolno czyścić skał. Skutkuje to tym, że te mniej uczęszczane drogi są porośnięte porostami i przy odrobinie wilgoci stają się śliskie. Skały Pod Chatką są mniej zarośnięte, i chyba lepiej obite. Dojazd do Kalamarki nie jest skomplikowany. Trzeba dotrzeć do Detvy, następnie kierować się przez wieś Stavanisko na drogę z płyt betonowych. Po kilku kilometrach dojedziemy do parkingu niedaleko leśniczówki. Namiary na parking: N48,60513558, E19,4209425. Na nim można zabiwakować, ale raczej tylko w samochodzie. Oficjalnie nie ma gdzie rozbić namiotu. Trzeba pamiętać, że parking otoczony jest terenami prywatnymi, a Górne Skały to rezerwat. Jak już zaparkujemy to do skał jest naprawdę blisko. Na wprost od parkingu, kierując się w leśną drogą z zakazem wjazdu, dojdziemy (!) do Skał nad Chatką. Po lewej mijamy rząd domów pod wynajem. W ostatniej chacie, już prawie nad samymi skałami mieszka kustosz rejonu. Jak tylko będzie on w chacie, to można od niego kupić topo. W przeciwnym kierunku, idąc lekko w dół wąską ścieżką znajdziemy Górne Skały. Są nieco wyższe i jest tam większy wybór dróg. Niestety drogi są bardziej omszałe i na niektórych obicie zbliża się do “standardu” Słowackiego. Tym nie mniej, to właśnie na Górnych Skałach jest masa pięknego wspinania. Odwiedzając rejon polecam mieć ze sobą przynajmniej antypanika, bo nie raz dojście do pierwszej i kolejnych wpinek kształtuje psychę. Tak czy owak, Kalamarka to klasyczny piękny rejon i oferuje sporo łatwego i ładnego wspinania w zakresie V – VII. Kalamarka, w to miejsce się wraca i na pewno jest to doskonały cel wyjazdu na cały weekend. GPS: na parking N48,6051685 E19,4209081.
https://www.kalamarka.sk
4. Salamandra, Sekaniny
To nowopowstały rejon skalny z nowymi drogami i dobrym komfortowym obiciem. Ale, niestety niezłą biblioteką. Krótko mówiąc: jest krucho, a nawet bardzo krucho, przynajmniej na łatwych drogach. Chociaż, przyznam się, że byłem tam dwa lata temu i może od tego czasu skały zostały wyczyszczone. Jest nadzieja, bo rejon jest coraz bardziej popularny. Mimo wszystko kask i ograniczone zaufanie jest konieczne. Z dostępnego topa wynika, że Salamandra to doskonała propozycja dla słabszych wspinaczy, ceniących sobie bardziej rekreację niż wyczyn. Drogi są łatwe, ale średniej urody właśnie ze względu na kruszyznę. Tym nie miej warto chociaż raz odwiedzić Sekaniny. Są one sielankowo położne: w lesie na zboczu gór, powyżej przysiółka Sekaniny Chaty. Dojazd jest prosty: należy kierować się do miasteczka Novaky, następnie do Lehoty pod Vtacnikom. Za wsią podążać wąską asfaltową drogą do przysiółka i zaparkować koło wyciągu narciarskiego. Spod wyciągu trzeba podejść oznakowanym szlakiem około 20 minut. Na łące można zabiwakować. Woda można nabrać z pobliskiego źródła. ( PS. W rejonie Sekanin są jeszcze inne skały, ale do nich nie dotarłem).
http://www.nahrane.org/wp-content/uploads/2016/08/Lezecká-oblasť-Salamandra-sprievodca-1.pdf
GPS na parking: N48,6638636 E18,629105, skały N48,9915637 E18,6250141
5. Hejce
Jedyny rejon w zestawieniu nie na Słowacji. To, dlaczego znalazł się w tym zestawieniu? Tak naprawdę dlatego, że leży blisko granicy ze Słowacją i jest fajny. Jego topo znajdziecie w przewodniku „Skalky vychodnego Slovenska”. Skały Hejc są położone w lesie niedaleko wsi o tej samej nazwie. Jadąc na wspin należy przejechać przez wieś Hejce wyboistą gruntową drogą w kierunku wzgórz. Po mniej więcej kilometrze droga wjezdża w las i zmienia się w utwardzoną zaczynając piąć się w górę. Parkujemy po około 2km w małej zatoczce na poboczu, poniżej zakazu wjazdu. Dalej już trzeba na piechotę około 20 min do schroniska i następnie jeszcze od schroniska 10 min znakowanym szlakiem. Kompleks skał położony jest w lesie i tworzy mur o wysokości do 20m i wystawie południowej. Skała jest lita a wspinanie przyjemne. Las daje miły cień i chłód w upalne dni. Wybór dróg jest spory: od piątek do ósemek. Niestety wycena dróg jest twarda i niespójna; nieraz drogi szóstkowe bywają łatwiejsze niż piątki. Do tego dochodzi lotna asekuracja i wysokie pierwsze wpinki. Odwiedzającym rejon zalecam patyk wstydu i antypanika. Pomimo tych “drobnych” niedogodności, znajdziemy sporo fajnego wspinania w technicznych i naprawdę pięknych ścianach Hejc. Rejon zdecydowanie warty odwiedzenia. GPS na parking N48,4345308 E21,3075936, na skały N48,4365931 E21,3192723. U podnóża gór, przy drodze dojazdowej do Hejc jest doskonała miejscówka na biwak i fantastycznie zaopatrzone sklepy w węgierskiego tokaja. Brak informacji o rejonie w Internecie.
6. Hradok
Do zestawienia rejonów andezytowych dorzucam jeszcze Hradok. Jest to kamieniołom położony w centralnej Słowacji niedaleko wsi Zemianske Kostoľany. Niestety dawno tam byłem i słabo już go pamiętam. Od moich odwiedzin upłynęło trochę czasu. Krótko: Hradok to wspinanie kilku wyciągowe o urodzie dróg “pierwszo ligowej”. Znajdziemy tam drogi do 100m długości. Asekuracja bywa lotna i nie pełna, dlatego przynajmniej na łatwiejszych drogach, watro mieć coś do dołożenia. Drogi kończą się najczęściej zjazdami, chociaż można zejść ścieżką. Hradok z racji południowej wystawy jest rejonem zdecydowanie na wiosnę lub jesień. W lecie będzie tam za gorąco. Rejony Salamandra i Hradok leżą blisko siebie. Do obydwu jedzie się przez Prividzę i Novaky.
W części drugiej: Słowackie rejony wapienne, Trawertyn oraz Zlepieniec.